به گزارش توکا نیوز، خانه تعاونگران به همت جمعی از فعالان بخش تعاونی و مدیران شرکت ها و اتحادیه های تعاونی کشور، با هدف شناسایی و کمک به حل مشکلات و بهبود مدیریت در تعاونی ها و تلاش برای سرعت بخشیدن به توسعه بخش تعاونی و گسترش عدالت اجتماعی در کشور در آبان ماه سال 1387 تاسیس و در سطح کشور فعاليت می کند. در این گفتگو پای صحبت های على حسین شهریور بنیانگذار و دبیرکل این سازمان مردم نهاد که دارای دکتری حقوق از دانشگاه میسور هندوستان می باشد نشسته ایم. وی که بیش از 30 سال سابقه فعالیت در زمینه تعاونی ها را دارد علاوه بر تدریس در دانشگاهها و مراکز آموزش عالی و حضور فعال در کنفرانس ها و سمینارهای ملی و بین المللی، اقدام به تالیف و انتشار چندین مقاله و چهار کتاب ، حقوق تعاون (ايران، آلمان و فرانسه) (۱۳۸۰) ، مقررات بانکی ایران – بارویکرد استفاده تعاونی ها (۱۳۸۸) ، مدیریت تعاونی های سهامی عام (1392) ، 24 سال با تعاون - از تعاون تا کار و رفاه اجتماعی (1394) نموده است.
توکا نیوز : با توجه به این که توسعه تعاونی ها می تواند گامی موثر در جهت ایجاد اشتغال درجامعه باشد برای ترویج فرهنگ تعاونی و همچنین توسعه و ترویج و ایجاد کارآفرینی چه اقداماتی انجام داده اید و نیازمند چه ابزار و اقدامات حمایتی هستید؟
برگزاری نمایشگاه ، جشنواره ، انتشار کتب و نشریات، ایجاد پرتال و شبکه های اطلاع رسانی و تخصصی و همچنین اپلیکیشن ، ارائه مشاوره و کمک های فنی و اجرایی به کار آفرینان و متقاضیان تشکیل تعاونی و مجریان طرح های تولیدی ، توزیعی و خدماتی ، ایجاد بانک اطلاعاتی کارجویان و هماهنگی برای آموزش و تأمین نیروی انسانی ماهر و متخصص مورد نیاز تشکل های تعاونی بخشی از اقدامات خانه تعاونگران برای ترویج و ایجاد کارآفرینی در قالب تعاونی است.
اقدامات حمایتی و اعتماد دولت می تواند زمینه فعالیت سازمان های مردم نهاد را گسترش دهد. برای سرعت دادن به توسعه بخش تعاونی و ترویج فرهنگ تعاونی و کارآفرینی ضرورت دارد استفاده از ظرفیت سازمان های مردم نهاد نهادینه شود. برای این کار لازم است طبق مصوبه سال 1384هیات محترم وزیران، دولت در فرايند تصميم سازي و تصميم گيري نظر سازمان های مردم نهاد را اخذ کند و مهمتر اینکه وظايف ، امور و فعاليتهاي قابل واگذاري دستگاههاي اجرايي به سازمانهای مردم نهاد را شناسايي و نسبت به واگذاري آن اقدام کند.
توکا نیوز :تعاونی ها چه نقشی در ترویج فرهنگ تعاونی می توانند داشته باشند.
قطعا نقش تعاونیها در ترویج فرهنگ تعاون بسیار اثرگذار است. رعایت اصول و ارزش های بین المللی تعاون بهترین راه برای ترویج فرهنگ تعاون و معرفی الگوی تعاونی است. پیشنهاد می کنم برای ترویج فرهنگ تعاون، تعاونی ها دو اصل مهم تعاون را مدنظر قرار دهند؛ اولی اصل پنجم که عبارت است از تعلیم و تربیت و اطلاع رسانی، و دومی اصل ششم در خصوص تعاون بین تعاونی ها. اصل پنجم، تعاونی ها را به آموزش و پرورش کارکنان و اعضای هیات مدیره فراخوانده است تا به شکل کارآمد در خدمت اعضای خود و تعاونی ها باشند و نیز اطلاع رسانی تا عموم مردم در جریان فعالیت ها و نقش تعاونی ها قرار گیرند. اصل ششم هم در خصوص تعاون بین تعاونی ها در سطوح محلی، ملی و بین المللی به منظور ساختن اکوسیستم تعاون است.
توکا نیوز : نحوه اداره برخی از تعاونی ها باعث شده تصویری ناخوشایند از تعاونی در ذهن بسیاری از مردم شکل بگیرد به عنوان مثال بسیاری از مردم، تعاونی ها را مجموعه هایی شکست خورده قلمداد می کنند برای اصلاح این دیدگاه و تشویق مردم به تشکیل تعاونی ها چه اقدامی انجام داده اید یا چه برنامه هایی را در دست اقدام دارید در واقع چطور باید مزایای وجودتعاونی ها و توانمندی هایشان را برای مردم ترسیم کنیم.
نمی توان عملکرد ضعیف 2 یا 3 درصد تعاونیها را ملاک قضاوت برای عدم موفقیت تعاونیها در ایران قرار داد. زیرا تجربه جهانی نشان می دهد که تعاونی ها بهترین و دموکراتیک ترین تشکلهایی هستند که در تجمیع سرمایه هاي خرد و نیروهاي خلاق و مستعد براي انجام کارهاي گروهی و کارآفرینانه موفق عمل کرده اند.
از طرفی امروزه تعاونی ها نه فقط در بخش های سنتی نظیر کشاورزی، خدمات مالی، فعالیت های صنایع دستی یا آموزش و پرورش، مسکن، مصرف و بهداشت و درمان حضور دارند، که ما به دیدن آنها عادت داریم، بلکه در بخش های جدیدی نظیر انرژی های تجدید پذیر، فن آوری ، زیست محیطی و نیز اقتصاد دیجیتال نیز ساختارهای تعاون در حال ظهور هستند.
البته برای شکوفایی اینگونه تعاونی های جدید باید فضای سیاستگذاری مناسبی مهیا باشد. باید سازوکارهای تامین مالی برای حمایت از تعاونی های نسل جدید فراهم باشد تا تعاونیهای پایدار ایجاد شود که خوشبختانه وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی صندوق های ریسک پذیر(VC) را برای توسعه تعاونیهای دانش بنیان و استارت آپها راه اندازی نموده است .
دولت نقش موثری در معرفی مزایای وجودتعاونی ها و توانمندی هایشان دارد اما به تنهای کافی نیست. اتاق تعاون ایران هم باید نقش مهم و سازنده خود را در رابطه با گسترش الگوی تعاون ایفا کند. باید از ظرفیت سازمان های مردم نهاد مانند خانه تعاونگران و انجمن علمی تعاون استفاده کرد.
با این همه فکر می کنم مهم ترین عاملی که می تواند ضرورت وجود تعاونیها را تایید کند عملکرد تعاونی ها و میزان تعهد آنها به اصول و ارزش های تعاون و پاسخگویی به انتظارات اعضا، ذینفعان و مشتریان تعاونی است.
توکا نیوز : برای شناسایی مشکلات تعاونی ها چه کرده اید و برنامه های شما برای بهبود وضعیت و توانمند سازی مدیریت تعاونی ها چیست؟
در فضای کسب و کار رقابتی امروز که تعاونی ها برای بقا نیاز به بهبود و تعالی دارند، تا با چابکی بتوانند خود را با تغییرات محیط وفق داده و تهدیدات را تبدیل به فرصت کنند، عارضه یابی یکی از ابزارهای اولیه و مفید برای شناسایی مشکلات تعاونی ها است . یکی از برنامه های خانه تعاونگران برای شناسایی مشکلات تعاونیها انجام عارضه یابی تعاونی ها و ارائه راهکار و برنامه بهبود به تعاونی ها بوده است.
خانه تعاونگران برای بهبود وضعیت و توانمند سازی مدیریت تعاونیها نیز با راه اندازی سامانه و اپلیکیشن امداد تعاون در بیش از 10 حوزه به تعاونی ها مشاوره می دهد. علاوه بر این با ایجاد مرکز آموزش های مجازی در قالب سامانه و اپلیکیشن موبایلی دسترسی مدیران و کارکنان تعاونیها را در اقصی نقاط کشور به آموزش های حقوقی ، مالی، مدیریتی و بازاریابی فراهم نموده است.
توکا نیوز : آیا برای افزایش بهره وری و تعالی سازمانی تعاونی ها برنامه ای داشته اید؟
یکی از اقدامات مهم خانه تعاونگران ارایه مشاوره و کمک به پیاده سازی سیستم های مدیریتی و چرخه بهره وری در تعاونی ها ، اتحادیه ها و اتاق های تعاون و برگزاری جشنواره ملی تعالی مدیریت تعاونی است که همه ساله برگزار می شود.
در راستای توسعه نظامهای مدیریتی در تعاونی ها اعم از نظام مدیریت استراتژیک، مدیریت منابع انسانی، مدیریت بهینه فرآیندها و نحوه راهبری تعاونی ها، ارتقای بهره وری، کاهش هزینه ها و افزایش کیفیت کار تعاونی ها و رشد بخش تعاونی در اقتصاد کشور، جایزه تعالی مدیریت تعاونی به مديران تعاونی های كشور معرفي شده است.
با معرفی "جایزه ملّی تعالی مدیریت تعاونی" از سال 1391، بسیاری از مدیران شرکت های تعاونی توانسته اند با استقرار مدل تعالی ، به چارچوب مناسبی برای اعمال روشهای نوین مدیریتی در تعاونی خود دست یابند و نقاط قوت و زمینههای قابل بهبود خود را بشناسند و در جهت تعریف برنامههای بهبود و اجرای آنها گام بردارند.
توکا نیوز : جایزه تعالی مدیریت تعاونی چه هدفی را دنبال می کند؟
اهداف جایزه ملّی تعالی مدیریت تعاونی ایجاد فضای رقابتی برای تعالی تعاونی ها ، تشویق تعاونی ها برای اجرای خودارزیابی و شناخت نقاط قوت و زمینههای قابل بهبود و ایجاد فضایی برای تبادل تجربیات موفق تعاونی ها ست و خوشبختانه با حمایت تعاونیها تا کنون هشت دوره جشنواره ملی تعالی مدیریت تعاونی برگزار شده است.
توکا نیوز : آینده تعاونی ها را چگونه می بینید؟
پیشرفت های عظیم در حوزه های فناوری از جمله علوم داده ها، هوش مصنوعی، رباتیک، علاوه بر تغییرات اقلیمی و محیط زیستی، تحولات جمعیتی و جهانی سازی، تاثیرات بسیاری بر جهان کار داشته اند. دیجیتالی شدن فضای کسب و کار با شتاب در حال توسعه است. این فناوری ها تاثیر شگرفی بر اقتصاد، ترکیب نیروی کار، شکل مشاغل، کسب و کارها، ماهیت و ارزش کار، تنظیمات و ترتیبات کار و روابط کار خواهند داشت.
اگر چه الگوی تعاون قادر به ارائه یک پاسخ جامع برای تمامی تغییرات پیش روی ما نیست، اما فرصتی یگانه و منحصر به فرد در اختیار تعاونی هاست. تعاونی ها می توانند فعالانه برای شکل دادن به آیندۀ کاری که ما می خواهیم مشارکت کنند. واضح است که تعاونیها به تنهایی توان انجام این کار را ندارند. بنابر این همکاری و مشارکت با دولت در عین حفظ استقلال و عدم وابستگی ضروری است.
انعطاف پذیری و تاب آوری تعاونی ها در بحران ها و به ویژه به عنوان موسسات اقتصادی اصول مدار تحت نظارت و هدایت اعضا به شکل روزافزونی توجه دولت ها، سیاستگذاران و مردم سراسر جهان را به خود جلب کرده است، بنابر این آینده روشنی پیش روی تعاونی هاست.
توکا نیوز : بعضا شنیده می شود فعالیت های خانه تعاونگران با اتاق تعاون ایران موازی کاری است و گسترش فعالیت های خانه موجب تضعیف اتاق تعاون می شود.
یکی از چالش های بخش تعاونی بی توجهی فعالان آن به نهاد سازی و استفاده از همه ظرفیت های اجتماعی برای تاثیر گذاری مثبت بر سیاست ها و برنامه های اقتصادی دولت به نفع تعاونی هاست.
شما ببینید چه تعداد تشکل در بخش خصوصی فعال هستند. خانه صنعت، خانه کشاورز و دهها انجمن صنفی و سازمان مردم نهاد دیگر در کنار اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی شرایط را برای بهبود فضای کسب و کار خصوصی در کشور هموار می کنند. آیا فعالیت این تشکل ها موجب تضعیف اتاق ایران شده است؟
به نظر می رسد آنهایی که مدعی هستند فعالیت های خانه تعاونگران موجب تضعیف اتاق تعاون می شود ، نه دلسوز اتاق تعاون هستند، نه دغدغه بخش تعاون را دارند و نه با کارکرد و ساختار خانه تعاونگران آشنا هستند و نه ظرفیت های عظیم بخش تعاونی را می شناسند. چون اتاق تعاون و خانه تعاونگران علاوه بر اینکه در اهداف اشتراک نظر دارند و برای رشد و توسعه بخش تعاونی فعالیت می کنند، بدنه مدیریتی و کارشناسی آنها نیز مدیران و اعضای شرکت ها و اتحادیه های تعاونی کشور هستند.
اتاق تعاون جایگاه رفیعی در قانون و در بخش تعاونی دارد و به لحاظ ماهیتی قابل مقایسه با خانه تعاونگران نیست و ضروری است از توان تشکلهایی مانند خانه تعاونگران، انجمن علمی تعاون و جمعیت زنان تعاونگر در مقام بازوان مشورتی پارلمان بخش تعاونی استفاده کند.
تاکید می کنم رویکرد و سیاست خانه تعاونگران تقویت جایگاه اتاق تعاون در عرصه کلان است، چرا که به موازات افزایش این ظرفیت نفوذ، تعاونی ها و اتحادیه ها نیز توانمند و منتفع میشوند.
توکا نیوز : ارتباط خانه تعاونگران با دولت چگونه است؟ آیا خانه تعاونگران یک تشکل دولتی است؟ آیا دولت ردیف بودجه ای برای حمایت از خانه تعاونگران دارد؟
قانون گذار جایگاه تشکلهایی مانند خانه تعاونگران را تعریف کرده و آنها را به رسمیت شناخته است، نقش آنها را در نظرات و اجرای تصمیمات نیز مورد توجه قرار داده است. اینگونه تشکلها بهعنوان نهادهای مدنی نقش مهمی در توسعه کسبوکارها دارند.
خانه تعاونگران معتقد است میان همه نهاد ها و سازمان هایی که به نوعی در سیاستگذاری و برنامه ریزی برای اقتصاد تعاونی دخیل هستند، ارتباط و تعامل باید وجود داشته باشد. بنابر این بهواسطه ارتباط مستقیمی که با جامعه تعاونگران و همچنین کارشناسان و صاحب نظران در مسائل تعاونی دارد، به عنوان یک پل ارتباطی، با هدف کمک به برنامه ریزی برای تعاونی ها و توسعه بخش تعاونی شفافترین اطلاعات را به دولت ارایه میکند.
خانه تعاونگران یک سازمان غیردولتی، غیر انتفاعی و داوطلبانه است و مدیران و کارشناسان آن در مرکز و در استانها، همه از مدیران و اعضای تعاونی ها، اتحادیه ها و اتاق های تعاون هستند که بدون دریافت حقوق و دستمزد فعالیت می کنند و هیچ بودجه ای هم از دولت و یا از وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی نمی گیرد.
توکا نیوز : کلام پایانی....
توسعه تعاون نیازمند تعاون بین همه فعالان و دست اندرکاران بخش تعاونی اعم از دولتی و غیر دولتی است. آرزوی ما ارتقای جایگاه تعاونی ها در اقتصاد ملی است، بنابر این در راستای تحقق این آرزو، برای همسوسازی و همگرایی هرچه بیشتر سازمانها و نهادهای مرتبط با بخش تعاونی تلاش می کنیم.
از مدیران، کارکنان و اعضای محترم تعاونیهاف اتحادیه و اتاق های تعاون انتظار داریم خانه تعاونگران را خانه خود بدانند و در این مسیر همراهی و همکاری کنند.