مدیرکل دفتر تعاونی های خدماتی: تعاونيهاي مالي به حدود ۸۵۷ ميليون نفر یعنی ۱۳ درصد جمعيت دنيا خدماترساني ميكنند.
ورود بخش تعاونی به عرصه بانکداری همواره یکی از دغدغه های فعالان اقتصادی و مسئولین بخش تعاونی بوده است. با ابلاغ سیاست های کلی اصل ۴۴ قانون اساسی و تاکید مقام معظم رهبری بر رفع محدودیت از حضور تعاونی ها در این عرصه بارقه امیدی در بخش تعاون ایجاد شد تا با تشکیل بانک وموسسات مالی و اعتباری نسبت به تامین منابع مالی برای توسعه تعاونی ها اقدام نمایند. اما علیرغم گذشت چند سال تا کنون هیچ بانک یا موسسه مالی در قالب تعاونی شکل نگرفته است. برای پیگیری موضوع، خبرنگار تعاون توکانیوز به سراغ "علی حسین شهریور" مدیرکل دفتر تعاونی های خدماتی وزارت تعاون کار ورفاه اجتماعی رفته است.
توکا نیوز: ضمن تشکر از وقتی که در اختیار توکا نیوز قرار دادید. لطفا بفرمایید موسسات مالی چه نقشی در توسعه بخش تعاونی دارند؟آیا بانک های موجود اعم از خصوصی و دولتی در تامین نیاز های مالی تعاونی ها موفق بود ه اند؟
شهریور: بانک ها و موسسات مالی نقش اساسی را در تامین منابع مالی و سرمایه گزاری در بخش تعاون دارند.این موسسات می توانند با تزریق منابع مالی به روان شدن فضای کسب و کار و اجرای پروژههای تولیدی و اشتغالزا کمک می کنند. اما شواهد حاکی از آن است که مراجعات مکرر مدیران تعاونی ها به بانک های دولتی برای دریافت تسهیلات با پاسخ منفی روبرو می شود و تعاونی ها در تامین سرمایه در گردش خود با مشکل مواجه هستند. بانک های خصوصی نیز تا کنون گزارشی از عملکرد خود در رابطه با تامین منابع تعاونی ها ارایه نکرده اند.
توکا نیوز:یعنی حتی بانک توسعه تعاون نیز عملکرد موفقی نداشته است؟
شهریور: بانک توسعه تعاون بانک جوانی است و فاقد سرمایه کافی برای حمایت از تعاونی هاست. در مقایسه با سایر بانکهای دولتی و سرمایه اندکی که دارد عملکرد این بانک خوب بوده است. البته انتظارات بیشتری از این بانک که تنها بانک تخصصی حوزه تعاون است وجود دارد و ضرورت دارد در نحوه پرداخت تسهیلات و از همه خود بازنگری نماید تا پاسحگوی رشد فزاینده تقاضا ها باشد.
توکا نیوز: با توجه به وضعیت موجود پیشنهاد شما برای تامین منابع مالی تعاونی ها جیست؟
شهریور : سایر کشور ها این مشکل را با تاسیس تعاونی های مالی و اعتباری و بانک های تعاونی حل کرده اند. تعاونی ها با جمع آوری پول های خرد کار های بزرگی را انجام می دهند. بانک های تعاونی خود را موظف به توسعه تعاونی ها می دانند و برنامه ها وسیاست های پرداخت تسهیلات خود را با نیاز تعاونی ها همسو می کنند.
توکا نیوز: کدام کشور ها تجربه تشکیل بانک تعاونی را دارند؟
شهریور: در سراسر جهان، تعاونيهاي مالي به حدود ۸۵۷ ميليون نفر یعنی ۱۳ درصد جمعيت دنيا خدماترساني ميكنند. در ايالات متحده آمريكا، بانک هاي بسيار بزرگ تعاوني، مسئول تأمين حدود يك چهارم نيازهاي اعتباري كشاورزي آمريكا هستند. در اروپاي غربي حدود ۱۱ هزار بانك تعاوني محلي و منطقهاي با بيش از ۵۶ هزار شعبه و عضويت ۳۳ ميليون نفر و با بيش از ۴۰۰ هزار كارمند فعالیت دارند. بانک هاي مردمي آلمان بيش از ۲۸ درصد بازار پسانداز را در اختيار دارند و" رابو بانك"كه ۵۰ درصد از شهروندان هلند را در عضويت خود دارد بزرگترين بانك كشاورزي جهان به شمار مي رود و مقام سومين بانك مطمئن دنيا را به خود اختصاص داده است. همچنين "كريديت بانك فرانسه" به عنوان بانك تعاوني ، چهارمين بانك بزرگ فرانسه است.
توکا نیوز: آیا در ایران امکان بانکداری در قالب تعاونی وجود دارد؟
شهریور: بله. در ایران هم ظرفیت قانونی برای تاسیس بانک تعاونی وجود دارد. بند (ب) سیاست های کلی بخش تعاونی که در سال ۸۴ از سوی مقام معظم رهبری ابلاغ گردید بر رفع محدودیت از حضور تعاونی ها در تمامی عصه های اقتصادی از جمله بانکداری و بیمه تاکید نمود. متعاقب آن قانون اجرای سیاست های کلی در سال ۸۶ تصویب شد که بموجب ماده ۵ قانون مذکور بانک های غیر دولتی و موسسات مالی و اعتباری و سایر بنگاه های واسطه پولی که قبل و بعد از تصویب این قانون تاسیس می شوند و همچنین بانکهای دولتی که سهام آنها واگذار می شود صرفا در قالب شرکت های سهامی عام و تعاونی سهامی عام مجاز به فعالیت هستند.
توکا نیوز: آیا تا کنون بانک تعاونی یا موسسه مالی و اعتباری به صورت تعاونی شکل گرفته است؟
شهریور: متاسفانه تا کنون تعاونی ها موفق به ورود به عرصه بانکداری نشده اند. همانطور که می دانید متولی صدور مجوز فعالیت، بانک مرکزی و شورای پول و اعتبار هستند. اساسنامه موسسات مالی و اعتباری و بانک در قالب تعاونی سهامی عام به تصویب شورای پول و اعتبار رسیده و متقاضیان هم برای صدور مجوز به بانک مرکزی معرفی شده اند ولی متاسفانه روند رسیدگی و صدور مجوز بسیار کند و ناامید کننده است و اشخاص حقیقی و حقوقی انگیزه لازم را برای فعالیت در بخش تعاونی از دست می دهند.
توکا نیوز: شاید موانع قانونی وجود دارد؟
شهریور: قبلا هم گفتم مانع قانونی وجود ندارد. اتفاقا ماده ۱۲۴ قانون برنامه پنجم نیز دولت را موظف کرده نسبت به افزایش سهم تعاونی ها به ۱۵ درصد در بازار پولی کشور تا سال چهارم برنامه از طریق فراهم نمودن تسهیلات لازم جهت صدور مجوز فعالیت موسسات مالی و پولی و بانک های تعاونی اقدام نماید.
توکا نیوز: پس مشکل از کجاست؟
شهریور: از بانک مرکزی باید بپرسید. پاسخ این سئوال را آنها باید بدهند. ما هم پیشنهاد ساماندهی برخی از تعاونی های اعتبار موسوم به آزاد را در قالب بانک تعاونی و موسسه مالی و اعتباری داده ایم هم درخواست متقاضیان تاسیس بانک تعاون را برای بررسی و اعلام نظر به بانک مرکزی ارسال نموده ایم.
توکا نیوز: برای ساماندهی تعاونی های اعتبار چه اقداماتی انجام شده است؟
شهریور: وزارت تعاون،کار ورفاه اجتماعی برای ساماندهی و قانونمند نمودن فعالیت تعاونی های اعتبار با بانک مرکزی همکاری تنگاتنگی دارد. ولی شیوه موجود یعنی انحلال و ادغام این تعاونی ها و تشکیل موسسات مالی و اعتباری سهامی عام از سوی بانک مرکزی با سیاست های وزارت تعاون ، کار و رفاه اجتماعی سازگار نیست. نتیجه عملکرد بانک مرکزی نه تنها به افزایش سهم تعاونی ها در بازار پولی منجر نمی شود بلکه سهم اندک موجود را نیز به صفر خواهد رساند. از طرف دیگر حقوق سهامداران نیز نادیده گرفته می شود و عملا حق انتخاب نوع شرکت که تعاونی باشد یا غیر تعاونی از سهامداران سلب شده است.
توکا نیوز: بانکداری به شیوه تعاونی در مقایسه با غیر تعاونی چه مزایایی دارد؟
شهریور: بانک ها و موسسات مالی و اعتباری در قالب تعاونی سهامی عام بيشترين مزايا را در مقايسه با شركتهاي سهامی دارا مي باشند. این بانکها علاوه براينكه از مزاياي قانون تجارت استفاده مي نمايند از مزاياي مربوط به شركتهاي تعاوني نظیر تخفيف ۲۵ درصدی در پرداخت مالیات ، تخفيف حقبيمه سهم كارفرما براي اعضاء شاغل در تعاوني بهميزان بيستدرصد (۲۰%) و.... نیز برخوردار هستند.
توکا نیوز: مجددا از وقتی که در اختیار توکا نیوز گذاشتید تشکر می کنیم.
شهریور: برای شما آرزوی موفقیت دارم.
|